روزنه های نجات بورس

گروه اقتصاد کلان: بازار سرمایه کماکان در وضعیت رکودی به سر می برد و خروج پول از بازار سهام ادامه دارد. اگرچه این هفته اندکی وضعیت تابلو و شاخص کل بهبود یافت اما هنوز جاماندگی اخیر جبران نشده است. اخیرا اما وزارت اقتصاد تصمیم به انجام چند اقدام حمایتی از بورس گرفته است. در یکی از این تصمیمات مقرر شد تا درباره عدم خروج شرکت‌های خودروسازی از بورس، مصوبه لازم به تایید شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران برسد. همچنین درباره کاهش نرخ سود بانکی، بانک مرکزی به اقدامات نظارتی ادامه دهد و در نهایت درباره معافیت های مالیاتی صنایع بورسی، مصوبه دولت برای پذیرش بار بودجه ای طرح مجلس شورای اسلامی به سرعت اخذ شود. اما باید دید آیا این اقدامات حمایتی بورس را نجات خواهد داد؟ برای پاسخ به این سووال باید روندهای تاثیرگذار اخیر بر بازار سرمایه را بررسی کرد.

سایه روشن های بورس در یک هفته اخیر
اما جریان معاملات تالار شیشه‌ای در روزی که نماگر اصلی روایت‌گر خوبی برای بازگویی شرایط واقعی بازار نبود، نمایی از بی‌ثباتی را به رخ کشید. در این بین، چند اتفاق مهم می‌تواند به نماگرهای سهامی در تالار شیشه‌ای کمک کند. در راستای پیش بینی بورس در اوایل هفته آینده، باید به این سووال جواب داد که روند بورس در هفته ای که گذشت چگونه بود؟ در پایان معاملات چهارمین روز هفته، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با رشد اندک 0.15 درصدی، معادل سه هزار و 204 واحد از ارتفاع این شاخص، در سطح دو میلیون و 81 هزار واحدی قرار گرفت. کاهش ارتفاع نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن به‌‌عنوان نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط، عملکردی خلاف جهت به ثبت رساند. شاخص هم‌وزن با افت 0.01 درصدی (معادل 45 واحد) تا پله 674 هزار و 971 واحدی پایین رفت. تابلو بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی) را در روز سه‌شنبه، دو هزار و 52 میلیارد تومان نشان می‌داد. گفتنی است تابلو بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات چهارمین روز هفته را نیز هفت میلیارد و 100 میلیون برگه سهم نشان می‌دهد. کارشناسان معتقدند هرچه حجم معاملات در محدوده‌های فعلی شاخص کل، سطوح بالاتری را لمس کند، چشم‌انداز روشن‌تری از موج تازه شاخص کل در ذهن سهامداران ترسیم می‌شود. چراکه ورود سهامداران تازه‌نفس، راه صعود را هموارتر می‌کند.
همچنین بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی در این روز حکایت از خروج سرمایه آنها از بازار سهام دارد. شاخص ورود و خروج سرمایه حقیقی در پایان معاملات روز سه‌شنبه بورس، خبر از خروج 375 میلیارد تومانی پول حقیقی از سهام و حق تقدم می‌دهد. روند جریان معاملات روز دوشنبه، اهالی تالار شیشه‌ای را نسبت به شکل‌گیری یک روند مثبت امیدوار ساخته بود. این امیدواری اما خیلی زود و ساعتی پس از آغاز معاملات روز سه‌شنبه، نقش بر آب شد. به این ترتیب که صندوق‌های اهرمی و به عنوان مثال بخش بزرگی از نمادهای خودرویی، در حالی که در پایان معاملات دوشنبه، به صف خرید نشسته بودند، در جریان معاملات سه‌شنبه به خاک و خون کشیده شدند. نوسانات تابلوهای بورسی که اکثر مواقع از منطق خاصی نیز تبعیت نمی‌کند، بی‌ثباتی بازار سرمایه را به رخ می‌کشد. شرایطی که کارشناسان و اهالی بازار، آن را معلول رهاشدگی تالار شیشه‌ای در دید سیاست‌گذاران می‌دانند. در این میان، چند رویداد می‌توانند به شاخص‌های بورسی در راستای شکست مقاومت‌های پیش روی خود کمک کنند. تداوم نزول نرخ اوراق خزانه، ادامه و گسترش همکاری بانک مرکزی در زمینه نرخ نیمایی و نرخ سود سپرده در کنار تصویب سه‌ساله شدن فرایند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، از جمله اتفاقاتی هستند که می‌توانند انگیزه معامله‌گران و سرمایه‌گذران بورسی را برای ایستادن در سمت خرید تابلو، تقویت کنند. بازگشت دامنه نوسان نمادها به حالت عادی خود، می‌تواند کمک‌حال بازار شود. بنابراین در صورت تزریق اخبار مثبت به تالار شیشه‌ای، می‌توان انتظار بهبود حال بازار سرمایه را، در افق کوتاه‌مدتی داشت.

ارزیابی کارشناسی
یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است، به‌نظر می‌رسد در‌ درجه اول اخبار مربوط به مشخص‌شدن ترکیب نامزدها و تغییر ریل احتمالی در مسیر سیاست گذاری اقتصادی موجی از خوش‌بینی بین سهامداران ایجاد‌ کرده و اثر آن روی تابلوی معاملات نیز مشاهده شد و بعد از آن اخبار صنعت پالایشی و خودرویی و تصمیماتی که دولت در این‌خصوص اتخاذ خواهد کرد هم به بهبود وضعیت معاملات با محوریت سهام شاخص‌ساز کمک کرد. نیما میرزایی ادامه داد: مشکل فعلی بورس به‌جز موارد کلان که از ماه‌های پیش وجود داشت و در هفته‌های اخیر هم شدت گرفت، بخشی به سیاست‌های اتخاذی سازمان بورس درخصوص دامنه‌نوسان برمی‌گردد. به‌نظر می‌رسد در موقعیت فعلی ادامه تاکتیک کاهش دامنه‌نوسان روش مفیدی نباشد و همین موضوع به صف فروش‌ مخصوصا در سهم‌های کوچک دامن‌ زده است. او افزود: در صورت عادی کردن دامنه‌ نوسان انتظار می‌رود سهام کوچک هم به‌سرعت به تعادل برسند. با توجه به اینکه تغییر بنیادین منفی در شرایط کلان اقتصادی مشاهده نشده و از طرف دیگر سهام کوچک افت قیمتی محسوس داشتند، احتمالا بازار در روند آتی به این گروه از سهام توجه ویژه‌ای داشته‌ باشد. افت قیمتی دیروز نتیجه وضعیت نوسانی است. با نزدیک تر شدن به انتخابات شانس صعود بیشتر به نظر می رسد اما اخبار و نتایج مناظرات می‌تواند نوسانات نسبتا شدیدی ایجاد کند که با شانس زیاد نوسان‌ها رو به بالا و مثبت است.
همچنین برزو حق شناس دیگر کارشناس بورس می گوید: روند بازار سهام مثبت نیست و فقط چند سهم بزرگ مثبت هستند. در این‌خصوص چند نکته وجود دارد. اول اینکه دامنه‌نوسان بسیار محدود است و سهم‌ها سریع به صف خرید و صف‌فروش می‌رسند. بازارساز با برخی تدبیرهای حمایتی و خبردرمانی از سهام بزرگ به‌وسیله صندوق‌های توسعه و تثبیت حمایت می‌کند اما سایر سهم‌ها عملا رها شدند و این وضعیت مناسبی نیست. او افزود: بحث مناظرات و انتخابات و اینکه چه طیفی پیروز می‌شود در روند شاخص اثرگذار خواهد بود. خوشبختانه اوراق دولتی مشتری پیدا کردند که خبر خوشی برای بازار است و شاید باعث شود بانک‌مرکزی در دو هفته آینده مقداری از سیاست سختگیرانه انقباضی عقب‌نشینی کند اما با قطعیت نمی‌توان وضعیت آینده را پیش بینی کرد. حق شناس تصریح کرد: ضمن اینکه خبرها همچنان در حد خبر باقی ‌ماندند. برای مثال در حوزه پالایشی‌ها فرمول تثبیت‌ شده ولی از بهمن ماه اعمال می‌شود در حالی که مشکل فرمول است و اگر به دیوان عدالت هم می‌رفت باطل می‌شد. در مورد بحث خودرویی‌ها هنوز مشخص نیست سران قوا بالاخره چه تصمیمی گرفتند. در مورد نرخ سود هم همین است. نمی توان بانک‌ها را مجبور به کاهش نرخ سود کرد اما در حوزه اخزا دخالت نکرد. وضعیت کلی دارای ابهام و عمده دلیل آن‌ هم انتخابات ریاست‌جمهوری است.