هر آنچه درباره موزه عروسک باید دانست؟

تاریخچه موزه عروسک‌های تهران

سازمان میراث ‌فرهنگی در سال ۱۳۹۳ مجوز تأسیس موزه عروسک‌های تهران را تأیید کرد و این موزه در همین سال تأسیس شد. مؤسسان موزه عروسک‌های ملل تهران آقایان مسعود ناصری دریایی، علی گلشن و خانم فریده ناصری بودند. هدف از تأسیس موزه عروسک‌های تهران، آشنایی بیشتر بافرهنگ مردمان از ملت‌های مختلف بود. موزه عروسک‌های ملل ایران در ابتدا تنها ۷۰۰ عروسک در آرشیو خود داشت. اما رفته‌رفته عروسک‌های بیشتری را از کشورها و بخش‌های مختلف دنیا به آرشیو خود اضافه کردند. بسیاری از افراد سرشناس مانند خانم دکتر نرگس روان پور که استاد ادبیات فارسی هستند، به این موزه عروسک‌های مختلفی را اهدا کردند.

موزه عروسک‌های تهران در طی دوران فعالیت‌های خود فراز و نشیب‌های بسیاری را  پشت سر گذاشت. دوبار از این موزه سرقت شد که هر بار بیش از ۱۰ میلیون ضرر به آن‌ها وارد شد و تعداد زیادی از عروسک‌های مهم کالکشن و آرشیو آن‌ها به سرقت رفت. پس از مدتی قرارداد اجاره مکان موزه تمام شد و دیگر منابع مالی کافی برای اداره‌کردن موزه موجود نبود. بنابراین مسئولین این موزه به‌ناچار مجبور شدند تا موزه را تعطیل کنند. پس از مدتی در سال ۱۳۹۸، موزه عروسک و فرهنگ ایران با موزه عروسک‌های ملل ادغام شده و با نام موزه عروسک‌های ملل که در تهران بود به فعالیت خود ادامه دادند.

اهداف موزه عروسک‌های تهران

طبق اساسنامه این موزه مکانی است برای آشنایی بازدیدکنندگان با عروسک‌های مناطق مختلف ایران و شناخت بیشتر کودکان، نوجوانان و خانواده‌ها با آیین‌ها، مراسم، هنر، پوشاک، موسیقی، صنایع دستی و میراث طبیعی ایران است. این موزه پایگاهی برای ترویج قصه‌ها، افسانه‌ها و روایت‌های مردم ایران است. موزه عروسک و فرهنگ ایران، دارای مجموعه‌ای از عروسک‌های قومی و مردم ساخت ایران، عروسک- مجسمه‌هایی از زنان با پوشاک سنتی نواحی گوناگون، مجموعه عروسک‌های فرهنگی با پوشاک زنانه و مردانه از دوره عیلامی تا قاجار و مجموعه عروسک‌هایی از پدید آورندگان ادبیات کودک ونوجوان ایران است.

بخش‌های مختلف موزه عروسک‌های تهران

1.     طبقه اول: موزه عروسک‌های ملل

طبقه اول، موزه عروسک‌های ملل است که جایزه موزه‌داران برتر از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و جایزه موزه برتر از ایکوم را از آن خود کرده است. همه چیز اینجا رنگ و لعابی جهانی و تاریخی دارد. زیبارویان این موزه، از 84 کشور جهان آمده‌اند تا قصه‌ها و افسانه‌های پنهان مانده از سرزمین خود را روایت کنند. مسافران این موزه عبارتند از:

·        عروسک‌های دست‌ساز پارچه‌ای، چوبی، چینی، رزین و…

·        عروسک‌های کارخانه‌ای و صنعتی

·        عروسک‌های نمایشی سایه، ماریونت (چند نخی)، دستکشی و انگشتی

اگر آشنایی با زوایای پیدا و پنهان فرهنگی، مرور اصالت‌ها و هویت‌های تاریخی، لمس و به حرکت درآوردن عروسک‌های خیمه شب بازی برای‌تان جذاب است کافیست سری به این طبقه بزنید.

2.     طبقه دوم: موزه عروسک و فرهنگ ایران

در طبقه دوم، موزه عروسک و فرهنگ ایران قرار دارد. این مجموعه با تلفیق شگفت‎‌انگیزی از ارزش‌های فرهنگی، نشان‌دهنده تبار و تیره‌های رنگارنگ، پوشاک، موسیقی، صنایع دستی، قصه‌ها و روایت های ایرانی است. ساکنین این سرزمین افسانه‌ای عبارتند از:

·        مجموعه عروسک‌های دست‌ساز

·        عروسک_مجسمه‌های مردم‌شناسی

·        عروسک‌های چوبی

·        عروسک‌هایی از نقش‌آفرینان و پدیدآورندگان ادبیات کودک

هر یک از عروسک_مجسمه‌های این موزه با رخساره‌ای از زنان محلی، نمایشگر باورها، آداب و رسوم، پوشاک و فرهنگ یکی از اقوام و اقلیم مختلف ایران است و به معرفی ارزش‌های ملی می‌پردازد.

3.     زیرزمین: بخش اسباب بازی‌های ملل

زیرزمین این بنای فرهنگی، دنیای اسباب‌بازی‌های ملل است. جذاب‌ترین بخش موزه، ویژه کودکان، که علاوه بر سرگرمی‌ها و بازی‌های متنوع گروهی، به معرفی قصه‌ها و تاریخچه اسباب بازی‌ها می‌پردازد. همچنین این بخش با برگزاری تورهای بازی و تورهای کودک، کارگاه‌های متنوع ساخت عروسک و اسباب‌بازی، به هویت‌یابی کودکان و درک آن‌ها از تفاوت‌های فرهنگی کمک می‌کند.

4.     فروشگاه موزه: تجلی‌گاه هنر

این فروشگاه محل عرضه کالاهای فرهنگی، دست‌ساخته‌های خوش نقش و نگار، عروسک‌های محلی و یادگاری‌هایی بی‌همتا و ارزشمند است. با خرید این گوهرهای گرانبها می‌توانید خاطرات گشت خود را جاودانه کنید.

ویژگی‌ها و محتوای موزه عروسک‌های تهران

1.     مجموعه متنوع عروسک‌ها

این موزه مجموعه‌ای از عروسک‌های سنتی ایرانی و بین‌المللی را در معرض دید عموم قرار می‌دهد. از جمله عروسک‌های پارچه‌ای، چوبی، پلاستیکی و عروسک‌های ساخت دست. عروسک‌های فولکلور و فرهنگی از اقوام مختلف ایرانی و سایر کشورها، مثل عروسک‌های سنتی روسی، چینی، آلمانی و آمریکایی.

2.     نمایشگاه‌های موقت و تخصصی

این موزه به طور دوره‌ای نمایشگاه‌های ویژه و موقت نیز برگزار می‌کند که شامل عروسک‌های خاص، پروژه‌های هنری جدید یا حتی عروسک‌های سینمایی و تلویزیونی هستند.

3.     محیط آموزشی و کارگاه‌ها

موزه عروسک تهران علاوه بر نمایش عروسک‌ها، فرصت‌های آموزشی نیز دارد. کارگاه‌های آموزشی مختلف برای آموزش ساخت عروسک یا آشنایی با تاریخچه عروسک‌ها به کودکان و بزرگ‌ترها برگزار می‌شود.

4.     آرت‌گالری

برخی از نمایشگاه‌های هنری در موزه به عروسک‌سازان معاصر اختصاص دارد که در آن‌ها آثار هنری و خلاقانه مرتبط با عروسک‌ها و فرهنگ‌سازی آن‌ها به نمایش گذاشته می‌شود.

5.     گالری‌های تعاملی

برخی از بخش‌های موزه طراحی شده‌اند تا بازدیدکنندگان بتوانند در آن‌ها به صورت تعاملی با عروسک‌ها و نمایش‌ها در ارتباط باشند. این قسمت‌ها معمولاً شامل محیط‌های نمایشی و بازی‌های آموزشی است.

جاذبه‌های موزه عروسک‌های تهران برای بازدیدکنندگان

·        برای خانواده‌ها و کودکان: این موزه یک مقصد عالی برای خانواده‌ها و کودکان است. بازدید از موزه عروسک‌ها می‌تواند تجربه‌ای سرگرم‌کننده و آموزشی برای نسل جدید باشد.

·        برای علاقه‌مندان به هنر و تاریخ: کسانی که به تاریخچه و تحول هنر عروسک‌سازی علاقه دارند، می‌توانند از این موزه بهره ببرند.

·        بازدید از محیطی هنری و فرهنگی: این موزه فضایی دنج و فرهنگی دارد که امکان لذت بردن از هنر عروسک‌سازی و فرهنگ‌های مختلف را فراهم می‌آورد.

آدرس و ساعات بازدید موزه عروسک‌های تهران

موزه عروسک‌های تهران در خیابان انقلاب اسلامی، خیابان سعدی شمالی، کوچه فیات واقع شده است. ساعات بازدید از موزه معمولاً در روزهای هفته از ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر است، البته این ساعات ممکن است در تعطیلات رسمی و ایام خاص تغییر کند. برای بازدید گروهی شنبه تا چهارشنبه با هماهنگی قبلی انجام می‌شود.

نتیجه‌گیری

موزه عروسک تهران یک مکان دیدنی و آموزشی است که به بازدیدکنندگان فرصت می‌دهد تا با تاریخچه و هنر عروسک‌سازی آشنا شوند. این موزه نه تنها برای کودکان بلکه برای تمامی علاقه‌مندان به فرهنگ، هنر و تاریخ جذاب است.