به گزارش روزپلاس، سید امیرعلی میرزاد کارگردان نمایش «طناب» اثر پاتریک همیلتون که این روزها در تماشاخانه طهران روی صحنه رفته است در رابطه با دلایل انتخاب این نمایشنامه عنوان کرد: اولین موضوعی که برای من جذاب و چالشبرانگیز بود، این بود که در نمایشنامه هیچگونه تعویض صحنهای وجود ندارد و از ابتدا تا انتها، نمایش تقریباً در یک لوکیشن اتفاق میافتد. این ویژگی بهطور کلی فرآیند تعویض صحنه را که معمولاً حس و اتمسفر نمایش را میشکند، حذف میکند و از ایجاد فاصله میان نمایش و مخاطب جلوگیری میکند. دومین چالش، شخصیت پردازی های متنوع و انعطافپذیر متن بود بهطوری که در اجرا هر شخصیت میتوانست بهطور متفاوت و با سبکهای گوناگون توسط بازیگر ایفا شود. این امر چالشی جدی برای من و بازیگرانم بود و نیاز به دقت و توجه ویژه داشت.
وی ادامه داد: اگر به تاریخ سینما، تئاتر و ادبیات نمایشی نگاهی بیندازیم، شخصیتهای منفی، ضدقهرمانان و قاتلانی را میبینیم که از دل بحرانهای اجتماعی شکل گرفتهاند و به همین دلیل برای مخاطب سمپاتیک هستند اما ما تلاش کردیم این ایده را بهطرزی متفاوت بیان کنیم و از زاویهای جدید به این موضوع بپردازیم. هدف ما بیشتر از آنکه بخواهیم مخاطب را از طریق شخصیتپردازی به وجد آوریم، این بود که او را به تفکر واداریم و درک عمیقتری از قشر طردشده جامعه به او ارائه دهیم.
بازیگر نمایش «اسبها» درباره ویژگی ها و مضمون نمایش بیان کرد: نمایش ما داستان خود را در ۲ لایه روایت میکند. لایه نخست، که بهطور نسبی در سطح قرار دارد، نسخه ترجمهشدهای از اثر پاتریک همیلتون است که در قالب سه پرده، یک داستان جنایی و پرتعلیق را ارائه میدهد. اما لایه دوم، که عمق بیشتری دارد و حاصل دراماتورژی ما از این متن طی ۶ ماه کار مداوم است، سعی دارد به این پرسش بپردازد که آیا عناصر این داستان جنایی، یعنی قاتل، مقتول و کارآگاه، میتوانند جای خود را تغییر دهند؟ در این لایه، قاتل داستان ممکن است قربانی باشد و کسانی که به ظاهر معصوم به نظر میآیند، در حقیقت قاتلان شخصیت هستند. این نمایش هم طردشدگی را بهعنوان یک مسئله اجتماعی نقد میکند و هم بهعنوان یک پرسش فلسفی، مفهوم مسئولیت فردی را مورد بررسی قرار میدهد.
میرزاد یادآور شد: بیش از دیالوگها و شخصیتپردازیها که عمدتاً از متن اصلی اثر گرفته شدهاند، سیر وقایع و نحوه اجرای آن در کارگردانی و بازی بازیگران است که این موضوع را بهوضوح تشریح میکند. اتمسفر نمایش ابتدا فضایی خیالی و نسبتاً انتزاعی را به تصویر میکشد اما بهتدریج بعدی واقعیتر و رئالیستیتر پیدا میکند. این تحول موجب میشود تا روند تبدیل یک معضل درونی و فردی که در یکی از اعضای جامعه به وجود آمده، به یک کنش اجتماعی خطرناک و جبرانناپذیر، به وضوح نمایان شود.
وی ادامه داد: نمایشنامه پاتریک همیلتون حاوی طنزی کلاسیک به سبک هیچکاک است که در خلال آن مفاهیم اصلی خود را بروز میدهد. این قسمتها عمدتاً در صحنههای مربوط به مهمانی و تجمع شخصیتها بهچشم میآید و در مقابل، هرچه تعداد کاراکترها کاهش مییابد، میزان طنز کمتر شده و جدیت آن افزوده میشود. چالش اصلی ما در اینجا ایجاد تعلیق در صحنههایی بود که شخصیتها گاهی در حال بیان جملات طنزآمیز بودند.
بازیگر نمایش «اتاق پرو» درباره طراحی صحنه نمایش و نگاهی که به فیلم «طناب» هیچکاک داشته است، بیان کرد: من همواره به نورپردازی و طراحی صحنه بهعنوان ابزاری در خدمت نمایش نگاه میکنم. نور، صحنه، لباس و صدا همگی تلاش میکنند تا حسهایی را که از طریق میزانسن در صحنه تولید میشوند، برجستهتر کنند، نه اینکه خودشان سعی در ایجاد حس و احساس داشته باشند. آثار زیادی از جمله رمان «جنایت و مکافات» داستایفسکی و کتاب «چنین گفت زرتشت» نیچه که در نمایش نیز به آنها اشاره میشود، پیش از آغاز این پروژه مورد مطالعه تیم دراماتورژی قرار گرفتند اما درباره فرآیند اجرایی و کارگردانی اثر، باید به تعلیقی که در آثار هیچکاک از جمله فیلمهای «طناب» و «خرابکاری» وجود دارد و بر من تأثیر گذاشت، اشاره کنم. هرچند متن نمایشنامه تفاوتهای آشکار زیادی با فیلمنامه فیلم «طناب» دارد، اما این تأثیرات در روند اجرایی نمایان است.
این کارگردان تئاتر عنوان کرد: نمایش «طناب» کاملاً یک بیانیه عمومی و جهانی است و به همین دلیل سعی شد تا از تاریخ و جغرافیای خاص خود فاصله بگیرد. این نمایش میتواند هم مسئله و دغدغه یک پسر پنجساله بازیگوش در خاورمیانه باشد و هم دغدغههای یک خانم مسن درونگرای متجدد.
وی درباره مدت زمان تمرین نمایش توضیح داد: با بازیگران نمایش ۹ ماه تمرین مداوم داشتیم و علاوه بر آن، همواره تأکید داشتم که دیالوگهای سنگین و فلسفی باید توسط بازیگر بهطور کامل درونی شوند. همچنین در طول روند تمرین، بازیگران را به تحقیق درباره کاراکترها و مقتضیات آنها تشویق میکردم که آنها نیز با استقبال این کار را انجام میدادند.
میرزاد در پایان تاکید کرد: انتظار و تلاش ما در این مدت این بوده است که مخاطب، حتی برای یک ساعت، نخست با دیدن یک اثر نمایشی جذاب سرگرم شود و در مرحله بعدی، پرسشی در ذهن خود ایجاد کند که من تا به حال چند نفر را با بیاحترامی و بیتفاوتی به قتل رساندهام؟!
بهنام عموخلیلی، علی عبدالرحیم زاده، محمدعلی آقائی، سجاد جعفری، فاطمه شوقی، شکیبا معتضدی، اردلان رزمی بازیگران این اثر نمایشی هستند که تا ۲ خرداد در تماشاخانه طهران روی صحنه است.
source