پژوهشگران در فنلاند شواهدی یافته‌اند که پلاک‌های موجود در شریان‌ها می‌توانند حاوی باکتری‌هایی باشند که در شرایط خاص، توانایی آغاز یک حمله قلبی را دارند.
به گزارش انتخاب و به نقل از gizmodo؛ به‌نظر می‌رسد میکروب‌ها برای سلامت ما حتی خطرناک‌تر از آن چیزی باشند که پیش‌تر تصور می‌کردیم. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که برخی عفونت‌ها می‌توانند یکی از عوامل مؤثر در بروز حمله قلبی باشند.
این مطالعه توسط دانشمندان فنلاند و بریتانیا انجام شد و به بررسی پلاک‌های شریانی برداشت‌شده از بیمارانی که بر اثر بیماری قلبی درگذشته بودند یا پلاک‌هایشان طی جراحی برداشته شده بود پرداخت. پژوهشگران دریافتند این پلاک‌ها اغلب حاوی لایه‌ای خفته از بیوفیلم باکتریایی هستند؛ همچنین شواهدی یافتند مبنی بر اینکه باکتری‌های آزادشده از این بیوفیلم‌ها می‌توانند حمله قلبی را تحریک کنند. هرچند نتایج قطعی نیست، اما محققان می‌گویند این یافته‌ها در آینده می‌تواند راه تازه‌ای برای پیشگیری یا درمان حملات قلبی بگشاید.
در مقاله‌ای که ماه گذشته در نشریه انجمن قلب آمریکا منتشر شد، پژوهشگران نوشتند: «این یافته درک ما از مکانیسم ایجاد حمله قلبی را گسترش می‌دهد.»
عفونت به‌عنوان یک عامل دوگانه
مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که برخی عفونت‌ها می‌توانند خطر حمله قلبی – یا همان سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد) – را افزایش دهند. اما تاکنون تعیین دقیق مکانیسم‌های دخیل در این زنجیره‌ی احتمالی دشوار بوده است.
پژوهشگران پلاک‌های شریانی – رسوبات کلسترول و بقایای دیگر که در دیواره‌ی رگ‌ها تجمع می‌کنند – را مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها با استفاده از روش‌های گوناگون از جمله توالی‌یابی ژنتیکی، چندین گروه از باکتری‌های معمولاً موجود در دهان انسان را در این پلاک‌ها شناسایی کردند.
این باکتری‌ها در قالب بیوفیلم‌هایی مستقر شده بودند؛ لایه‌هایی مقاوم و چسبناک از کلنی‌های باکتریایی. باکتری‌های داخل بیوفیلم نسبت به سیستم ایمنی و آنتی‌بیوتیک‌ها بسیار مقاوم‌تر از زمانی هستند که به‌صورت منفرد وجود دارند.
محققان دریافتند که بیوفیلم‌های عمیق در پلاک‌ها معمولاً سیستم ایمنی را تحریک نمی‌کنند. اما در برخی پلاک‌ها، باکتری‌های جداشده از بیوفیلم مشاهده شدند که به‌نظر می‌رسید پاسخ ایمنی و التهاب را برمی‌انگیزند. جالب آنکه حضور همین باکتری‌های آزادشده با پارگی پلاک‌ها و وقوع حمله قلبی مرتبط بود.
دکتر «پکا کارهونن»، پژوهشگر دانشگاه تمپره فنلاند و نویسنده اصلی مطالعه، گفت:
«دخالت باکتری‌ها در بیماری عروق کرونر مدت‌هاست مطرح بوده، اما شواهد مستقیم و قانع‌کننده در این زمینه کم بوده است. مطالعه ما حضور ماده ژنتیکی – DNA – چندین باکتری دهانی را در پلاک‌های آترواسکلروتیک نشان داد.»
به گفته نویسندگان، احتمالاً برای ایجاد مشکل قلبی یک «عامل مضاعف» لازم است. بیوفیلم‌ها در حالت عادی خفته می‌مانند، اما یک عامل محرک دیگر – مانند یک عفونت ویروسی ثانویه – می‌تواند این باکتری‌ها را فعال کند. در نتیجه، باکتری‌ها تکثیر می‌شوند، سیستم ایمنی را تحریک کرده و موجب التهاب می‌شوند. التهاب می‌تواند پلاک را پاره کند و قطعات جداشده، لخته‌هایی ایجاد کنند که جریان خون را مسدود کرده و حمله قلبی را به‌دنبال داشته باشند.
پرسش‌های بی‌پاسخ و مسیرهای تازه
این نتایج باید توسط مطالعات بیشتر – به‌ویژه پژوهش‌های مستقل – تأیید شوند. اما اگر درست باشند، می‌توانند راهی تازه برای مبارزه با بیماری قلبی ارائه دهند.
به‌عنوان مثال، پژوهشگران می‌گویند در بیمارانی که حمله قلبی‌شان ناشی از این باکتری‌هاست، شاید یک دوره کوتاه مصرف آنتی‌بیوتیک بتواند نتیجه را بهبود دهد. همچنین در آینده ممکن است بتوان با واکسن‌هایی علیه این باکتری‌ها یا محرک‌های عفونی شایع، از وقوع حملات قلبی پیشگیری کرد.
نکته مهم اینکه مطالعات متعددی پیش‌تر نشان داده‌اند افرادی که واکسن آنفلوآنزا، کووید-۱۹ یا زونا دریافت کرده‌اند، کمتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار دارند.
source