پیشرفت چشمگیر در فناوری بینایی، ایمپلنت شبکیه، بینایی نسبی را به بیماران بازمی‌گرداند

ایمپلنت جدید شبکیه توانست در ۲۷ نفر از میان ۳۲ بیمار مبتلا به دژنراسیون شدید ماکولا، بخشی از بینایی را بازگرداند. این ایمپلنت تصاویر را از طریق عینک مخصوص به تراشه‌ای کوچک در شبکیه منتقل می‌کند و نور را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌نماید. هرچند میزان بینایی بازگشته محدود است، اما کارشناسان نتایج را «شگفت‌انگیز» توصیف کرده‌اند.

به گزارش انتخاب و به نقل از HealthDay News؛ — دانشمندان برای نخستین بار توانستند با استفاده از یک ایمپلنت مصنوعی شبکیه، بخشی از بینایی را در افرادی که دچار نوعی نابینایی شایع هستند بازگردانند.

این دستاورد می‌تواند روزی زندگی بیش از یک میلیون آمریکایی را که از کاهش شدید بینایی رنج می‌برند، دگرگون کند.

فناوری جدید که توسط شرکت Science Corporation مستقر در کالیفرنیا توسعه یافته است، در پژوهشی که دوشنبه در مجله پزشکی نیوانگلند (The New England Journal of Medicine) منتشر شد، توانست ۲۷ نفر از ۳۲ بیمار را قادر سازد تا حروف سیاه‌وسفید را روی چارت بینایی بخوانند.

«این فناوری در مرز علم قرار دارد»

دکتر دمیتریوس واواس، مدیر بخش شبکیه در بیمارستان چشم و گوش ماساچوست در بوستون، در گفت‌وگو با نیویورک تایمز گفت:

«این فناوری در خط مقدم علم قرار دارد.»

او که در انجام مطالعه نقشی نداشت اما یافته‌ها را بررسی کرده بود، افزود:

«این ایمپلنت درمان قطعی نیست، اما آغازگر عصری تازه در فناوری است که به‌طور مداوم پیشرفت خواهد کرد.»

ایمپلنت چگونه کار می‌کند؟

این ایمپلنت روی گروهی از سالمندان مبتلا به آتروفی منطقه‌ای (geographic atrophy) آزمایش شد — نوعی از دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) که سلول‌های مرکز شبکیه را از بین می‌برد.

این سلول‌ها برای دید واضح و مرکزی که برای خواندن، تشخیص چهره و انجام کارهای روزمره ضروری است، حیاتی هستند.

میانگین سن شرکت‌کنندگان ۷۹ سال بود. به گفته‌ی پزشکان، به بیشتر آن‌ها گفته شده بود که کاهش بینایی‌شان دائمی است.

اما پس از جراحی، توانایی دید آن‌ها به‌طور میانگین پنج خط در چارت استاندارد بینایی بهبود یافت.

سازوکار فناوری

این سیستم شامل یک دوربین کوچک و عینک مخصوص است که تصاویر فروسرخ را بر روی تراشه‌ای بی‌سیم — به اندازه‌ی سر یک سوزن — که در شبکیه کار گذاشته می‌شود، تابش می‌دهد.

این تراشه، نور را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند که سلول‌های عصبی باقیمانده‌ی شبکیه را تحریک می‌نمایند.

در نتیجه، مغز یک تصویر سیاه‌وسفید دریافت می‌کند که بخشی از بینایی از دست‌رفته را بازمی‌گرداند.

نتایج و بازخورد بیماران

اگرچه بینایی بازگشته تار و با وضوح پایین بود، اما توانایی دوباره‌ی بیماران در خواندن یا تشخیص اشکال برای بسیاری از آنان «تغییر‌دهنده‌ی زندگی» توصیف شد.

در حال حاضر، تنها درمان‌های موجود برای آتروفی منطقه‌ای — یعنی داروهای پگ‌ستاکوپلان (pegcetacoplan) و آواکین‌کاپتاد (avacincaptad) — صرفاً سرعت کاهش بینایی را کم می‌کنند و نه آن را بازمی‌گردانند.

این داروها همچنین نیاز به تزریق درون چشمی هر یک تا دو ماه دارند.

دکتر رویِس چن، کارشناس دژنراسیون ماکولا در دانشگاه کلمبیا، که در این مطالعه نقشی نداشت، گفت:

«با این داروها در واقع فقط با سرعت کمتری بدتر می‌شوید.

اما اینکه اکنون بیماران بتوانند حتی بخشی از بینایی خود را پس بگیرند، واقعاً حیرت‌انگیز است.»

دکتر رونالد آدلمن، رئیس بخش چشم‌پزشکی کلینیک مایو در فلوریدا، نیز با این نظر موافق است. او گفت:

«نتایج این مطالعه واقعاً شگفت‌انگیز است و امید تازه‌ای به بیماران می‌دهد.»

عوارض جانبی و روند توسعه

در میان ۳۲ بیمار شرکت‌کننده، ۱۹ نفر دچار عوارضی خفیف تا متوسط شدند — از جمله افزایش فشار داخل چشم، پارگی‌های کوچک شبکیه یا خون‌ریزی‌های محدود.

اما بیشتر این موارد قابل‌کنترل بودند و ظرف دو ماه برطرف شدند.

آزمایش بالینی در اروپا انجام شد، جایی که این دستگاه در شرکت فرانسوی Pixium Vision توسعه یافت.

این شرکت بعدها توسط Science Corporation در کالیفرنیا خریداری شد.

اکنون شرکت در حال دریافت مجوز فروش در اروپا و نیز گفت‌وگو با سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای عرضه‌ی این دستگاه در ایالات متحده است.

آینده‌ی این فناوری

فیزیک‌دان دانشگاه استنفورد، دانیل پالانکر، مخترع این دستگاه، گفت که بیش از ۲۰ سال پیش کار روی این ایده را آغاز کرده است.

او افزود که تیمش در حال آزمایش نسخه‌ی جدیدتری از ایمپلنت است که وضوح بالاتری دارد و در آزمایش‌های اولیه امیدبخش بوده است.