دانشمندان موفق شده‌اند به تصویر جامع‌تری از بیماری‌هایی برسند که در سال ۱۸۱۲ ارتش بزرگ ناپلئون بناپارت را در جریان عقب‌نشینی فاجعه‌بارش از مسکو تقریبا به تمامی نابود کرد.
تاکنون گمان می‌رفت که دو بیماری تیفوس و بیماری پای سنگرمانده عوامل اصلی نابودی این ارتش بودند، اما انستیتو پاستور در پاریس، با استفاده از جدیدترین تکنیک‌های توالی‌یابی ژنتیک، نشان داده است که تب شبه‌حصبه و تب راجعه نیز بین قشون ناپلئون شیوع داشته است.
این عوامل بیماری‌زا در مغز دندان اجساد چندین سرباز فرانسوی پیدا شده است که در یک گور دسته‌جمعی در لیتوانی دفن شده بودند. این گور دسته‌جمعی در سال ۲۰۰۱ کشف شد.
لشکرکشی ناپلئون به روسیه نزدیک به ۶۰۰ هزار مرد را با عواملی چون جنگ، سرما، گرسنگی و بیماری به کام مرگ کشاند.
ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه بود که به دنبال انقلاب فرانسه به قدرت رسید. لشکرکشی‌های او به مناطق مختلف دنیا به مرگ نزدیک به شش میلیون نفر انجامید.
او در ژوئن ۱۸۱۵ در نبرد واترلو از نیروهای ائتلاف به رهبری بریتانیا شکست سختی خورد و به جزیره سنت هلن تبعید شد.
منبع: بی بی سی
source