ابهام‌های جدی در قراردادهای خرید سوخت هواپیما

دیدارنیوز: مدیرعامل بورس انرژی گفت: قرارداد‌هایی بین خود خطوط هوایی و شرکت‌های توزیع سوخت جت خارج از بورس و به صورت دو جانبه منعقد می‌شود و این منجر به عدم شفافیت در قیمت سوخت جت شده است.

محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران در گفت‌و‌گو با ایلنا درباره عرضه سوخت هواپیما در بورس انرژی اظهار داشت: سوخت جت سابقه قابل عرضه قابل توجهی در بورس انرژی دارد و یکی از عرصه‌های مستمر تابلوی بورس انرژی است.

وی با اشاره به ابهامات عرضه سوخت تاکید کرد: رفتار سوخت جت به عنوان فرآورده پالایشگاهی بر روی تابلو بورس نشان می‌دهد؛ زمانی که با افزایش تقاضا در خطوط هوایی مواجه هستیم و تحویل دولتی هم افزایش پیدا می‌کند، شاهد آن هستیم که عرضه سوخت جت بر روی تابلو کمتر می‌شود! اما زمانی که تعداد پرواز‌ها کاهش پیدا می‌کند عرضه سوخت بر روی تابلو افزایش پیدا می‌کند، که نشان می‌دهد که منطق دوگانه‌ای در فضای اقتصادی وجود دارد.

مدیرعامل بورس انرژی درباره علت این تضاد در مکانیسم عرضه و تقاضا ادامه داد: علت این تضاد قرارداد‌های دو جانبه‌ای است که در این حوزه وجود دارد و مجموعه‌ای که متولی تحویل سوخت جت به خطوط هوایی است از طریق این قرارداد‌های دوجانبه نسبت به این عرصه‌های اقدام می‌کند. 

نظیفی در پاسخ به این سوال که آیا منظور شما شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی است؟ گفت: خیر؛ در عرضه سوخت جت چند شرکت فعال هستند که یکی از این شرکت‌ها پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی است. اما واقعیت این است که هر چه بتوانم از این ساختار قرارداد‌های دو جانبه فاصله بگیریم و بر روی تابلو مکانیسم عرضه و تقاضا را حاکم بر معاملات کنیم، معاملات واقعی‌تر می‌شوند. 

وی افزود: در این صورت این عرضه کنندگان که پالایشگاه‌ها هستند و تماما هم به نقدینگی نیاز دارد و نیازمند هستند که کالای آنها در فضای رقابتی با نرخ‌های جذابت‌تر به فروش برود منافع بیشتری را به دست می‌آورند. 

مدیرعامل بورس انرژی ادامه داد: این قرارداد‌های دو جانبه خارج از بورس انرژی هستند و قرارداد‌هایی بین خود خطوط هوایی و شرکت‌های توزیع سوخت جت خارج از بورس و به صورت دو جانبه منعقد می‌شود و این منجر به عدم شفافیت در قیمت سوخت جت شده است. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان خرید سوخت جت برای شرکت‌های هواپیمایی از بورس انرژی ایجاد می‌شود، اظهار داشت: این امکان به صورت منطقی وجود دارد و می‌توان مجوز را از شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی اخذ کرد و هر ایرلاین بتواند خرید مورد نیاز خود را انجام دهد. اما در حال حاضر این خرید به صورت عمده توسط توزیع کنندگان انجام می‌شود.

نظیفی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر چند توزیع کننده سوخت هواپیما در بازار وجود دارد گفت: تعداد را نمی‌توان گفت، اما دو شرکت بازیگر اصلی و عمده این بازار هستند. موضوع مهم این است که در قرارداد‌های دو جانبه خارج از بورس قیمت شفاف از نرخ سوخت وجود ندارد و قیمت‌گذاری بسیار مبهم و به نوع معاملات ابهامات جدی وارد است که معمولا هم به ضرر شرکت‌های پالایشی تمام می‌شود.