پلی هیدرآمنیوس چیست؟

آیا درباره پلی هیدرآمنیوس اطلاعاتی دارید؟ پلی هیدرآمنیوس یا افزایش مایع آمنیون زمانی رخ می دهد که تجمع مایع آمنیوتیک رحم بیش از حد متعارف باشد. 

توضیحاتی درباره پلی هیدرآمنیوس

پلی هیدرآمنیوس یا افزایش حجم مایع آمنیون در 1 تا 2 درصد بارداری ها اتفاق می افتد. هنگامی که میزان تجمع مایع آمنیوتیک رحم بیش از حد متعارف شود،   Polyhydramnios   رخ می دهد. در اکثر موارد این مشکل بارداری نیاز به درمان خاصی نداشته و نیاز به پیگیری های دوره ای دارد.

در موارد شدید پلی هیدرآمنیوس بیمار باید تحت بررسی ها و اقدامات درمانی خاصی قرار بگیرد. پزشک متخصص با روش های مناسب، حجم مایع آمنیوتیک رحم  با انجام آمنیوسنتز کاهش می دهد. در موارد شدید بیماری، استفاده از ایندومتاسین توصیه می شود. موارد خفیف این مشکل به سلامتی جنین آسیب نمی رساند اما در موارد شدیدتر می تواند باعث بروز اختلالات جنینی شود.

حدود 20 درصد نوزادان متولد شده که مادران آنها دچار بیماری پلی هیدرآمنیوس بوده اند، مبتلا به اختلالات مادرزادی شده اند. تشخیص و درمان به موقع می تواند از بروز مشکلات بارداری برای خانم ها و بروز اختلالات جنینی جلوگیری کند.

علل ایجاد مشکل پلی هیدرآمنیوس

  علت بروز بیماری پلی هیدرآمنیوس در بیشتر موارد مشخص نیست اما در حدود 20 تا 30 درصد مواقع می تواند به علل زیر ایجاد شود:

• شایع ترین علت بروز افزایش حجم مایع آمنیون، اختلال در عمل بلع جنین بوده که به علت آترزی مری و معده جنین رخ می دهد.
• ابتلا خانم باردار به عفونتهای داخل رحمی
• اختلالات کروموزومی
• اختلالات عصبی ماهیچه ای
• اختلالات سیستم ادراری تناسلی
• دیابت حین بارداری
• ابتلا به بیماری های خود ایمنی که به علت وجود آنتی بادی های مادر در جنین ایجاد شده که موجب بروز کم خونی می گردد. به این مشکل ناسازگاری گروه های خونی هم می گویند.
• حاملگی های چند قلویی: در بارداری دوقلو به دلیل وجود سندروم ترانسفیوژن بین دو جنین حجم مایع آمنیون افزایش می یابد. در این حالت دو جنین دارای یک جفت مشترک هستند و یک جنین خون بیشتری را دریافت می کند.

تشخیص پلی هیدرآمینوس

بیماری پلی هیدرآمنیوس به علت عدم تعادل بین تولید و باز جذب مایع آمنیوتیک در ساک بارداری ایجاد می شود. میزان بروز مشکلات ناشی از افزایش مایع آمنیون بستگی به مقدار تجمع مایع دور جنین دارد.

پزشک متخصص زنان  با معاینه خانم باردار، انجام سونوگرافی و بررسی حجم مایع آمنیوتیک بیماری پلی هیدرآمنیوس را تشخیص می دهد.

تشخیص افزایش حجم مایع آمنیون به وسیله انجام سونوگرافی زمانی توصیه می شود که حجم مایع آمنیوتیک به اندازه یک پاکت مایع به حجم 80 میلی متر و یا بیشتر و یا تجمع چهار پاکت به حجم 250 میلی متر یا 25 سانتی متر توسط پزشک تشخیص داده شود.

عوارض پلی هیدرآمنیوس

 توجه داشته باشید اگر بیماری پلی هیدرآمنیوس به موقع تشخیص داده نشده و اقدامات درمانی انجام نشود ،موجب بروز مشکلات زیادی می شود که عبارتند از:

• مرگ داخل رحمی جنین
• پارگی زود هنگام غشاء آمنیون یا ساک بارداری
• زایمان زودرس
• پرولاپس بند ناف
• متولد شدن جنین هایی با ابعاد بزرگ و وزن زیاد غیر طبیعی
• افزایش ریسک بروز وضعیت بریچ یا قرار گرفتن جنین به صورت برعکس یعنی پاهای جنین در سمت پایین حفره لگن مادر قرار گیرند
• افزایش احتمال انجام سزارین
• زیاد شدن حجم خونریزی بعد از زایمان

علائم بالینی

پزشکان طبق معاینات بالینی خود در خانم های باردار مبتلا به  پلی هیدرآمنیوس شدید تشخیص داده اند که این خانم ها دچار عوارضی مانند سفتی نسبی شکم و تورم در پاها می شوند.  خانم های باردار مبتلا به این بیماری، دارای شکمی کاملا برجسته هستند. پزشک با اندازه گیری ارتفاع رحم متوجه می شوند که  ارتفاع رحم حدود 3  سانتی متر بیش تر از حد معمول در سن بارداری می باشد.

 طبق یافته های بالینی هر زمان خانم باردار دچار افزایش سریع ابعاد شکمی در حین بارداری شد، باید هر چه سریعتر به پزشک متخصص زنان معالج خود مراجعه کند. پزشک بعد از معاینه، انجام سونوگرافی را جهت بررسی حجم مایع آمنیون دور جنین و یا افزایش رشد بیش از حد معمول جنین تجویز می کند.

در برخی موارد خانم های باردار با وضعیت ریزش آب یا پارگی زودرس پرده های آمنیوتیک  به پزشک مراجعه می کنند. این شرایط می تواند یکی از علائم  افزایش مایع آمنیون باشد. در برخی موارد هم به دلیل تجمع بیش از حد مایع آمنیوتیک رحم، قسمتی از بند ناف جنین در سمت پایین نسبت به سر جنین قرار  می گیرد و مشکل پرولاپس بند ناف رخ می دهد.

درمان

درمان بیماری پلی هیدرآمنیوس یا افزایش مایع آمنیون بستگی به شدت آن دارد . در مواردی که افزایش مایع آمنیون خفیف بوده و بدون علت مشخص ایجاد شده باشد، درمان خاصی نیاز نیست. این گروه از خانم های باردار فقط باید تحت کنترل قرار  گیرند.

در بیماری پلی هیدرآمنیوس شدید بعد از انجام معاینات بالینی،  بررسی های تخصصی شامل سونوگرافی و آزمایش های مختلف انجام می شود.  جهت کنترل و درمان بیماری می توان از داروهای مخصوصی استفاده کرد.

 مصرف هر نوع دارو در دوران بارداری باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. برای کنترل این بیماری هم باید از داروهایی استفاده شود که پزشک متخصص تجویز کرده است. از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید که ممکن است به  سلامتی جنین و خانم باردار آسیب جدی برساند.

 در موارد شدید بیماری پلی هیدرآمنیوس از روش تخلیه نسبی مایع آمنیون دور جنین استفاده می شود.

ایندومتاسین یکی از داروهای مورداستفاده در کنترل و درمان بیماری پلی هیدرآمنیوس در خانم های باردار می باشد. ایندومتاسین یک مهار کننده آنزیم تولید پروستاگلاندین می باشد. مصرف این دارو تاثیرات کاهش دهنده در میزان حجم مایع آمنیون دارد.

همچنین برای جلوگیری از بروز زایمان های زودرس از داروی توکولیتیک مصرف می شود. دوز مجاز این دارو به مقدار هر یک کیلوگرم از وزن مادر  2.2 تا 3  میلی گرم در هر روز می باشد. پزشکان مصرف این دارو را  از هفته  24 بارداری الی هفته 35 بارداری تجویز می کنند. مصرف این دارو بعد از هفته 35 بارداری به دلیل بروز عوارض جانبی بر گردش خون ریوی جنین ممنوع است.  

طبق  تحقیقات انجام شده دوز موثر  25 میلی گرم داروی ایندومتاسین هر 6 ساعت یکبار جهت کاهش حجم مایع آمنیون دور جنین توصیه می شود. این دارو موجب کاهش میزان تولید ادرار توسط جنین به صورت موقتی می گردد اما مصرف این دارو باید توسط پزشک تجویز شود.

کلام آخر

پلی هیدرآمنیوس یا افزایش مایع آمنیون یک مشکل بارداری می باشد که در موارد شدید می تواند موجب بروز مشکلاتی برای خانم باردار و ایجاد اختلالات مادرزادی برای جنین شود. تشخیص و درمان به موقع بیماری از بروز این مشکلات جلوگیری می کند. خانم های باردار به محض مشاهده غیر طبیعی و سریع اندازه رحم، هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند.