آیا روغن جلبک برای پخت‌و‌پز سالم است؟

روغن جلبک نوعی روغن پخت‌وپز است که از میکروجلبک‌ها به‌دست می‌آید. اگرچه اطلاعات زیادی درباره‌ی آن در دست نیست، اما متخصصان بر این باورند که این روغن فواید قابل توجهی برای سلامت دارد.

به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ روغن‌های پخت‌وپز نقش مهمی در سلامت کلی بدن ایفا می‌کنند. در حالی که روغن زیتون و روغن آووکادو به‌خاطر خواصشان شناخته شده‌اند، آیا تا به‌حال درباره‌ی روغن جلبک چیزی شنیده‌اید؟ واژه‌ی «جلبک» ممکن است باعث شود در مورد نوع روغنی که از آن به‌دست می‌آید تردید کنید، اما جالب است بدانید که این روغن گزینه‌ای سالم برای پخت‌وپز به شمار می‌رود.

«ادوینا راج»، رئیس بخش خدمات تغذیه بالینی و رژیم‌درمانی در بیمارستان Aster CMI بنگلور، توضیح می‌دهد که روغن جلبک چیست، چه فوایدی دارد و آیا از نظر ایمنی جای نگرانی وجود دارد یا نه.

روغن جلبک چیست؟

راج توضیح می‌دهد که روغن جلبک، روغنی گیاهی است که از میکروجلبک‌ها استخراج می‌شود و در حال حاضر به‌عنوان منبعی پایدار و دوستدار قلب برای پخت‌وپز در حال ظهور است، که می‌تواند جایگزین مناسبی برای روغن‌های سنتی باشد.

او می‌گوید این روغن سرشار از چربی‌های غیراشباعِ تک‌زنجیره‌ای و اسیدهای چرب امگا-۳ است، که برای سلامت قلب مفید هستند.

«این روغن از طریق کشت گونه‌های خاصی از جلبک در محیط‌های کنترل‌شده به‌دست می‌آید؛ جایی که این جلبک‌ها به‌سرعت رشد می‌کنند و چربی‌ها را در خود ذخیره می‌نمایند. سپس جلبک‌ها برداشت، خشک و با استفاده از روش‌های مکانیکی یا شیمیایی (مانند استخراج با حلال‌ها) فرآوری شده و روغن از آن‌ها استخراج می‌شود»، این متخصص تغذیه می‌گوید.

او همچنین اضافه می‌کند که روغن جلبک نقطه‌ی دود بالایی دارد، که آن را برای پخت‌و‌پز، سرخ‌کردن و شیرینی‌پزی ایده‌آل می‌سازد. مزیت دیگر آن، تولید سازگار با محیط زیست است، چرا که نسبت به روغن‌های متداول، به زمین و آب کمتری نیاز دارد.

آیا روغن جلبک از روغن‌های معمول سالم‌تر است؟

به‌طور کلی، روغن جلبک سرشار از چربی‌های تک‌زنجیره‌ای غیراشباع است که به کاهش کلسترول بد و حمایت از سلامت قلبی-عروقی کمک می‌کنند. همچنین منبعی عالی از اسیدهای چرب امگا-۳، به‌ویژه DHA (دوکوزاهگزانوئیک اسید) به شمار می‌رود که عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد، التهاب را کاهش می‌دهد و از سلامت چشم حمایت می‌کند.

مطالعات نشان می‌دهند که اسیدهای چرب چندزنجیره‌ای امگا-۳ (PUFA) با بهبود جریان خون، کاهش التهاب و جلوگیری از تجمع پلاک در شریان‌ها، از سلامت قلب و عروق حمایت می‌کنند. همچنین می‌توانند فشار خون را کاهش دهند، گرچه نتایج بسته به عوامل فردی متفاوت است.

علاوه بر این، نقطه‌ی دود بالای روغن جلبک به حفظ ارزش غذایی آن هنگام پخت‌وپز کمک می‌کند و احتمال تشکیل رادیکال‌های آزاد یا عوامل سرطان‌زا را کاهش می‌دهد. بنابراین، همان‌طور که راج  می‌گوید، این روغن برای سبک آشپزی هندی که در آن روغن‌ها برای مدت طولانی حرارت داده می‌شوند، ایمن است.

راج همچنین اشاره می‌کند که برخلاف برخی روغن‌های گیاهی که نقطه‌ی دود پایینی دارند و حاوی سطوح بالای امگا-۶ و چربی‌های اشباع هستند، روغن جلبک چربی اشباع کمی دارد و فاقد چربی ترانس است.

در مقایسه با سایر روغن‌های پخت‌وپز مانند روغن زیتون و روغن کانولا، روغن جلبک از نظر تغذیه‌ای سالم‌تر و از نظر زیست‌محیطی پایدارتر است. به‌گفته‌ی راج: «همانند روغن زیتون، روغن جلبک سرشار از چربی‌های مفیدِ تک‌زنجیره‌ای است، اما میزان امگا-۳ آن بیشتر است؛ به‌ویژه DHA که از سلامت قلب و مغز پشتیبانی می‌کند. برخلاف روغن کانولا، روغن جلبک به‌طور طبیعی چربی چندزنجیره‌ای کمتری دارد و خطر اکسیداسیون در آن کمتر است. همچنین تولید آن به‌طور پایدار انجام می‌شود و به زمین و آب کمتری نیاز دارد. در حالی که روغن زیتون دارای آنتی‌اکسیدان‌ها و طعم قوی است، روغن جلبک در برابر حرارت پایداری بیشتری دارد و طعمی خنثی دارد.»

آیا روغن جلبک برای افراد مبتلا به حساسیت به غذاهای دریایی ایمن است؟

پاسخ کوتاه: بله! راج پاسخ می‌دهد که روغن جلبک معمولاً برای افرادی که به غذاهای دریایی حساسیت دارند ایمن است، زیرا از میکروجلبک‌ها به‌دست می‌آید و نه از ماهی یا صدف. «حساسیت‌های غذایی دریایی توسط پروتئین‌های خاصی که در ماهی و صدف وجود دارند تحریک می‌شوند، اما روغن جلبک کاملاً گیاهی و فاقد پروتئین است.»

از آنجا که این روغن امگا-۳هایی مانند DHA را بدون آلاینده‌ها یا آلرژن‌های دریایی تأمین می‌کند، جایگزینی ایمن برای افرادی است که از غذاهای دریایی پرهیز می‌کنند. البته افرادی که حساسیت‌های شدید دارند باید برچسب محصولات را بررسی کرده و در صورت تردید با پزشک مشورت کنند.

راج در پایان می‌گوید: «روغن جلبک منبعی پایدار و بدون آلرژن از چربی‌های سالم است که آن را به گزینه‌ای عالی برای افرادی با محدودیت‌های غذایی تبدیل می‌کند. با اینکه این روغن فواید زیادی دارد، چالش‌هایی مانند هزینه و پذیرش طعم آن وجود دارد و پژوهش‌های جاری ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد کاربرد آن در صنایع غذایی ارائه دهند.»