روشی ساده برای شناسایی مشکلات ستون فقرات در کودکان

کمردرد و مشکلات مربوط به وضعیت بدنی، از جمله شکایات شایع در کودکان هستند. بسیاری از این مشکلات به‌مرور زمان یا با کمک والدین و پزشکان برطرف می‌شوند. اما برخی از اختلالات، به‌ویژه آن‌هایی که مربوط به سلامت ستون فقرات کودک هستند، نیازمند بررسی‌های بیشترند. تست خم شدن به جلو آدام (Adam’s Forward Bend Test) روشی ساده و مؤثر است که عمدتاً برای شناسایی اسکولیوز (انحراف جانبی ستون فقرات) به‌کار می‌رود. اما این تست دقیقاً چگونه عمل می‌کند و آیا قابل اعتماد است؟ در این‌باره از یک متخصص کمک گرفتیم.

تست خم شدن به جلو آدام چگونه کار می‌کند؟

به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ دکتر گورو پرکاش باردواج، مدیر بخش آسیب‌های ورزشی و جراحی‌های حفظ و تعویض مفصل  می‌گوید:

«تست آدام یک معاینه‌ی بدنی ساده است که عمدتاً برای غربالگری اسکولیوز به‌کار می‌رود؛ بیماری‌ای که با انحنای غیرطبیعی ستون فقرات شناخته می‌شود.»

او توضیح می‌دهد:
«در این تست، از کودک خواسته می‌شود صاف بایستد و پاهایش را به هم بچسباند، سپس از ناحیه‌ی کمر به آرامی به سمت جلو خم شود و دست‌هایش را آزادانه آویزان کند؛ انگار می‌خواهد انگشتان پایش را لمس کند. در این حالت، معاینه‌گر که پشت کودک ایستاده، شکل و راستای ستون فقرات، تیغه‌های شانه و دنده‌ها را بررسی می‌کند. نکته‌ی کلیدی این است که آیا یک طرف از قفسه سینه یا پشت کودک نسبت به طرف دیگر برجسته‌تر یا بالاتر به‌نظر می‌رسد یا نه.»

این عدم تقارن می‌تواند نشانه‌ای از چرخش یا انحنای ستون فقرات باشد که نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. تست آدام بدون درد و غیرتهاجمی است و انجام آن معمولاً کمتر از یک دقیقه زمان می‌برد.

تست آدام برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

به‌گفته‌ی دکتر باردواج، تست آدام بیشترین کاربرد را در شناسایی اسکولیوز نوجوانان دارد؛ نوعی از انحراف ستون فقرات که معمولاً در دوران بلوغ و رشد سریع ظاهر می‌شود.

او می‌افزاید:
«اگرچه این تست برای تشخیص کامل بیماری کافی نیست، اما می‌تواند به شناسایی سایر مشکلات ستون فقرات مانند کیفوز (قوز بیش از حد در قسمت بالایی کمر) یا لوردوز (انحنای بیش از حد در قسمت پایینی کمر) نیز کمک کند؛ هرچند تمرکز اصلی، اسکولیوز است.»

اگر در حین تست، مواردی مانند برجستگی دنده‌ها، قوز مشخص یا عدم تقارن ستون فقرات مشاهده شود، لازم است تصویربرداری‌های تخصصی مانند اشعه ایکس انجام شود.

کودکان در چه سنی باید برای اسکولیوز غربالگری شوند؟

دکتر باردواج توصیه می‌کند تست آدام برای کودکان در بازه‌ی ۱۰ تا ۱۵ سالگی انجام شود؛ سنی که معمولاً با دوران بلوغ و رشد سریع همراه است.

او توضیح می‌دهد:
«دخترها معمولاً زودتر وارد دوران بلوغ می‌شوند، بنابراین ممکن است غربالگری در آن‌ها از حدود ۱۰ سالگی آغاز شود، درحالی‌که پسرها ممکن است کمی دیرتر، مثلاً از ۱۲ سالگی، غربال شوند.»

وی افزود که در بسیاری از مدارس، غربالگری روتین اسکولیوز در دوران راهنمایی با استفاده از همین تست انجام می‌شود. البته اگر در خانواده سابقه‌ی اسکولیوز وجود داشته باشد یا کودک زودتر دچار مشکلات ظاهری در وضعیت بدنی شود، پزشک ممکن است غربالگری زودتر را توصیه کند.

آیا تست آدام را می‌توان در خانه انجام داد؟

اگرچه تست آدام ساده است و والدین نیز می‌توانند آن را در خانه انجام دهند، اما تفسیر نتایج آن باید با دقت و توسط پزشک متخصص انجام شود.

دکتر باردواج می‌گوید:
«والدین می‌توانند به دنبال علائمی مانند شانه‌های نامتقارن، قوز در یک سمت پشت، یا ناهمترازی لگن بگردند. بااین‌حال، تغییرات ظریف ممکن است بدون آموزش بالینی به‌راحتی قابل تشخیص نباشند.»

بنابراین برای اطمینان از ارزیابی دقیق و پیگیری درست، بهتر است تست توسط یک متخصص مانند پزشک اطفال، پرستار مدرسه یا ارتوپد انجام شود، به‌ویژه اگر ناهنجاری‌هایی مشاهده شد.

نتیجه‌گیری

تست خم شدن به جلو آدام، روشی ساده، سریع و بدون درد برای بررسی مشکلات ستون فقرات است، به‌ویژه در مورد اسکولیوز. با این حال، این تست به‌تنهایی برای تشخیص قطعی کافی نیست و پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند از ابزارهای تکمیلی مانند اسکولیومتر (Scoliometer) یا تصویربرداری با اشعه ایکس نیز استفاده شود.

در صورت مشاهده‌ی هرگونه مشکل یا نگرانی درباره‌ی وضعیت بدنی کودک، حتماً با پزشک مشورت کنید تا بهترین روش‌های تشخیص و درمان مشخص شود.